Doświadczenie edukacyjne w perspektywie andragogicznej. Studium biograficzno-fenomenograficzne

Książka Alicji Jurgiel-Aleksander jest kolejną andragoniczną publikacją wprowadzającą „cichą rewolucję” w tej dyscyplinie. Autorka zajmuje się jednym z najstarszych i najważniejszych fenomenów kształcenia dorosłych tj. doświadczeniem edukacyjnym. Praca zachowuje klasyczny, akademicki podział treści (opis fenomenu, ustalenia metodologiczne i analiza danych), co w dzisiejszym piśmiennictwie naukowym uznaję za pierwszy walor publikacji. (…) Pomimo że praca posiada te akademickie atuty, to czyta się ją jak dobry kryminał – i to nie tylko w warstwie historii doświadczeń edukacyjnych badanych studentów.

dr hab. Ewa Kurnatowicz

Tematem podejmowanym w tej rozprawie jest kwestia znaczenia doświadczeń edukacyjnych w kształtowaniu biografii osób wywodzących się z rodzin o niskim kapitale kulturowym, w których nie było dotychczas tradycji ani zdobywania średniego wykształcenia, ani tym bardziej studiowania. Analizuję doświadczenia edukacyjne podmiotów, którym pomimo różnych przeciwności udało się w rezultacie zdobyć najpierw średnie wykształcenie w szkole dla dorosłych, a później uczestniczyć w edukacji na poziomie szkoły wyższej, co mogłoby świadczyć o sile i determinacji badanych, ale także o skuteczności systemu edukacyjnego. Na ile można tę konstatację podtrzymać, postanowiłam zbadać, przyglądając się mechanizmowi kreacji doświadczeń edukacyjnych w ciągu życia trzydziesto- i czterdziestolatków powracających do systemu edukacyjnego. Należy jednak zaznaczyć, że doświadczenie edukacyjne jest tu traktowane jako doświadczenie biograficzne. Ujawnione w historiach badanych o własnym życiu, odsłania zarówno jednostkowy kapitał sprawczy autorów dotyczący bycia w sytuacji zarówno uczenia się, jak i nauczania, ale także – co ważne – pozwala ujawnić kulturowe oraz społeczne zapośredniczenia wytwarzanej narracji. Próbując odpowiedzieć na pytanie, jaka jest moc owych do-świadczeń dla ich kariery życiowej, ale także – w jakiej sytuacji dorośli stawiają siebie, myśląc o własnych praktykach uczenia się, staram się pokazać rzeczywiste znaczenie edukacji w ich życiu.

Ze wstępu autorki