Моделирование концептов шпион и разведчик в русской лингвокультуре (Szpieg i wywiadowca...)

Niniejsza publikacja wpisuje się w nurt współczesnych badań lingwistycznych o charakterze antropocentrycznym. Została poświęcona zagadnieniom będącym w sferze zainteresowań lingwistyki kulturowej i kognitywnej, skupiających się przede wszystkim na badaniu konceptów i ich odzwierciedlenia w dyskursie. Głównym celem pracy była wszechstronna analiza dwóch konceptów – szpieg i wywiadowca – charakterystycznych dla rosyjskiej przestrzeni językowo-kulturowej.

Analiza charakterystyki językowej obu konceptów została wykonana w oparciu o 47 słowników języka rosyjskiego. W ramach badań przeprowadzona została analiza znaczeń imion konceptów oraz ich derywatów słowotwórczych, a także frekwencji w języku rosyjskim, łączliwości, asocjacji, etymologii i związków synonimicznych.

Szczególną uwagę zwrócono na porównawczą charakterystykę konceptów, dzięki której było możliwe określenie ich oceny wartościującej (negatywnej w przypadku konceptu szpieg i pozytywnej – lub chociażby neutralnej – w przypadku konceptu wywiadowca), a także stosunku podmiotu mówiącego do danych jednostek. Należy podkreślić, iż badane koncepty w rosyjskiej przestrzeni językowo-kulturowej są ze sobą silnie powiązane i w wielu sytuacjach występują jako para przeciwstawna, co służy zaakcentowaniu bazowej opozycji kulturowej swój – obcy (w danym przypadku: swój wywiadowca – obcy szpieg).